Köyünde yapılmak istenen HES projesine karşı ineğini satıp banka kredisi çekerek dava açan Rizeli 68 yaşındaki Kazım Delal, üç yıldır inatla sürdürdüğü mücadeleyi sonunda kazandı.
 

Rize ve ilçelerinde 250 bin kişinin içme suyunu karşılayan Andon havzasında yapılmak istenen HES projesinde yargı dur dedi. Davanın avukatı Remzi Kazmaz, mahkeme masrafları için gelecek olan parayla Delal'in inek parasının karşılanacağını söyledi.
 

HES'e değil, halkın su ihtiyacına öncelik tanındı
Rize İdare Mahkemesi, Ambarlık HES 1-2 Projesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca verilen "ÇED Olumlu" belgesini iptal etti. Mahkemenin iptale ilişkin kararında, aynı havzada sayısı 12’yi bulan projelerinin tek tek değil, bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilmesi gerektiğine vurgu yapılarak, Rize halkının su ihtiyacındaki önceliğe dikkat çekildi. Bölgedeki jeolojik yapıyla heyelanlarla arasındaki ilişkiye dikkat çekilen kararda, kamu yararının doğanın korunmasında olduğu vurgulandı.
 

Mahkeme: Biçimsel değil, güvenilir çalışmaya dayanmalı
Mahkemenin 14 sayfalık gerekçeli kararında, sürdürülebilir kalkınma ilkesi gereği, ekolojik dengenin korunmasına azami ölçüde dikkat edilmesi gerektiği vurgulanan kararda 'sürdürülebilir kalkınma’ ile ‘sürdürülebilir çevre’ arasında, birisi diğerine feda edilmeden, sağlıklı bir dengenin kurulması gerektiğinin altı çizilerek, "sağlıklı ve sürdürülebilir bir ulusal kalkınma hedeflenirken, milyonlarca yıldır devam eden ekolojik dengenin bozulmasına ve yine milyonlarca yıldır var olan tabii güzelliklerin gelecek kuşaklara en verimli bir şekilde devredilmesine özen gösterilmesi gerekmektedir. Bunun için de, bu çalışmaların formatsal bir yöntem benimsenerek literatür taraması şeklinde değil, gerçekçi ve güvenilir fizibilite çalışmalarına dayanması gerekir" görüşüne yer verildi
 

'İlkeler kamu idareleri tarafından özümsenmeli'
'Sürdürülebilir kalkınma’ ve 'sürdürülebilir çevre’ kavramlarının idareler tarafından sadece bir temel ilke olarak kabul edilmesinin yeterli olmadığına dikkat çekilen kararda, bu ilkelerin kamu idareleri tarafından özümsenerek, bütün faaliyetlerinde korunması için önem ve özellik atfedilerek hayata da geçirilmesi gerektiğine işaret edildi.
 

'Karar, toprağını suyunu savunanlara moral olsun'
Kararla ilgili kısa bir açıklama yapan TEMA Vakfı Rize Temsilcisi Nevzat Özer, "hak arama mücadelesinin çok zor şartlarda yürütülmesinin bir örneği olan sonucun, Anadolu coğrafyasında toprağını, suyunu ve kültürünü savunan yerel halklar için moral olmasını diliyoruz" dedi.
 

Satılan ineğini geri alacak
Mahkeme kararını değerlendiren Kazım Delal'in avukatı Remzi Kazmaz, yargının bağımsızlığına olan inançlarının, Rize İdare Mahkemesi’nin bu ‘iptal’ kararıyla bir kez daha pekiştiğini söyledi. Kazmaz, “Yurttaş Kazım, tanıdığım en inatçı doğa sever. Dava masrafları için ineğini sattı. Yurttaş Kazım yoksul ve onurlu bir insan. Gönüllülük temelinde baktığım bu davadan masraflara ilişkin alacağım ücreti Yurttaş Kazım’a vereceğim. Kazım amca sattığı ineği yeniden alsın diye. Bu karar, derelerimiz için mücadele veren çevreciler ve Türkiye için hayırlı olur” diye konuştu.
 

Mahkemenin kararı manifesto niteliğinde
Mahkemenin gerekçeli kararında HES projelerinde ve ÇED Raporlarında izlenen süreçlerin bir kez daha hukuksuzluğuna, yasa ve yönetmeliklerle, uluslararası anlaşmalara aykırılığına vurgu yapıldığını belirten Kazmaz, "Mahkeme kararında ayrıca idari birimlere ve bakanlığa da ders verir nitelikte vurgular yapılıyor. Rize İdare Mahkemesi, bugüne kadar HES projeleriyle ilgili vermiş olduğu ‘manifesto’ niteliğindeki kararlarına bir yenisini daha eklemiş oldu" dedi.
 

Yurttaş Kazım'ın mücadelesi belgesel olacak
Daha önce Fırtına Vadisi'ndeki HES projesine karşı açılan ve red kararıyla sonuçlanan davayı da üstlenen Kazmaz, Fırtına Vadisi'ndeki dava sürecinde yaşananları 'Vatandaş Mustafa' adıyla belgesel yaparak Mustafa Orhan'ın hikayesini ölümsüzleştirmişti. Hukukçu kimliğinin yanında yönetmen olarak çeşitli belgesellere de imza atan Kazmaz, Yurttaş Kazım’ın onurlu ve samimi mücadelesinin filmini de çekmeyi düşündüğünü de sözlerine ekledi.
 

Yusuf Yavuz