Anayasa Mahkemesi'nden 'yeni laiklik' yorumu

Anayasa Mahkemesi'nden 'yeni laiklik' yorumu

Anayasa Mahkemesi'nden CHP'nin iptalini istediği ancak reddedilen “4+4+4” kararına ilişkin gerekçeli kararıını açıkladı. Kararda, “Laik devlet, dinler karşısında tarafsız olmakla birlikte, toplumun dini ihtiyaçlarının karşılanması konusunda kayıtsız değil

Kamuoyunda 4+4+4 olarak bilinen 6287 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun bazı hükümlerinin iptal istemini reddeden Anayasa Mahkemesinin gerekçeli kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı.

CHP, kanunun bazı hükümlerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesinde dava açmış, Yüksek Mahkeme, iptal istemlerini reddetmişti.

“HANGİ TARAFSIZLIK”

Gerekçeli kararda, "Laik devlet, dinler karşısında tarafsız olmakla birlikte, toplumun dini ihtiyaçlarının karşılanması konusunda kayıtsız değildir. Laiklik ilkesi, doğup geliştiği Batı'da, dinin toplumsal ve kamusal alandan tamamen dışlanması sonucunu doğurmamış, dini ihtiyaçların karşılanmasına yönelik devlet politikalarını beraberinde getirmiştir" denildi.

CHP iki kez reddedilen iptal davasında, "yasanın eğitimde fırsat eşitliğini engellediği, din istismarını özendirdiği, laik, demokratik, hukuk devletinin güçlenmesine engel olduğu" gerekçelerini öne sürmüştü.

PEKİ YA ZORUNLU DİN DERSİ?

Nitekim, Anayasa Mahkemesi'nin bu kararı bir başka konuyu da gündeme getiriyor. “Laik devlet, dinler karşısında tarafsız” olması gerekiyorsa Alevi toplumunun, zorunlu din dersinin kaldırılması talebi neden gözardı ediliyor. 

“DEVLET POLİTİKASININ BAŞINDA GELİR”

“Dini ihtiyaçların karşılanmasına yönelik devlet politikalarını beraberinde getirmiştir" diyen Anayasa Mahkemesi "Devlet okullarında ve özel okullarda öğrencilere din eğitim ve öğretiminin verilmesi bu politikaların başında gelmektedir" ifadelerine yer veriyor.

Gerekçeli kararda, şu görüşlere yer verildi: "Anayasada ifadesini bulan laiklik ilkesi, bir yandan dinin devletin esaslarını belirlemesini engellemekte, diğer yandan da din eğitim ve öğretimi dahil dini hizmetlerin devlet eliyle verilmesine imkan tanımaktadır."

“LAİKLİK DİNSİZLİK ANLAMINA GELMEZ”

Gerekçede, farklı dini inançlara sahip olanlar ya da herhangi bir inanca sahip olmayanların laik devletin koruması altında bulunduğu, Anayasanın 2. maddesinin gerekçesinde yapılan tanıma göre, "hiçbir zaman dinsizlik anlamına gelmeyen laikliğin, her ferdin istediği inanca, mezhebe sahip olabilmesi, ibadetini yapabilmesi ve dini inançlarından dolayı diğer vatandaşlardan farklı bir muameleye tabi kılınmaması anlamına geldiği" kaydedildi.

TOPLUM NEDEN KARŞI

Yasaya CHP itiraz etti. Ancak toplumun çoğunluğu bu yasaya karşı.. Nitekim itirazların hem pedapojik hem de siyasal sebepleri bulunuyor. 

Pedagojik olarak itirazlar şöyle

1) 5 yaş okula başlama yaşı için erken. Gelişimini tamamlamayan çocuklar okulda aynı binada kendisinden 10 yaş büyük çocuklarla eğitim alacak, doğru değil.

2) Mesleki yönlendirme ikinci kademede yani çocuk 10 yaşındayken başlayacak. Ailesinin baskısıyla seçmeli dersler alacak, sağlıklı değil.

3) Seçmeli derslerle yönlendirme denilse de her istenen alanda nasıl ders verilecek. Bu seçmeli dersleri hangi öğretmen verecek, öğrenciler zorlanacak.

4) İlk kademe 4’ün ardından yeni bir kademe olan ikinci 4’e geçişte de sınav gündeme gelebilecek. Bu geçiş nasıl sağlanacak? Bu dershane sistemine bağlı bir eğitime neden olabilir.

5) Eğitim sistemindeki 1950’den bu yana yapılan en köklü değişiklik için neden görüş alınmadı? Neden acele edildi? Her kesimde uzun uzun tartışılması gerekiyordu. Gerekise 1 yıl süren toplantılar yapılmalıydı.

6) Yoksul geri bölgelerdeki eğitim daha fazla çökecektir. Çocukların okulla bağı kopabilir.

7) 4+4+4 modeli için fiziki mekan ve alt yapı hazırlıkları hakkında sağlıklı veriler ortaya konulmalıdır.

Nitekim komisyon sürecinde yer alan CHP milletvekili Binnaz Toprak “CHP’nin yasaya itirazı, pedagojik nedenlere dayanıyordu” diyor ve ekliyor: Okullaşma oranını yüzde 99’a çıkartmış, kız çocuklarının okullaşmasını ciddi oranlarda arttırmış, kızların küçük yaşta evlendirilmesini ve çocuk doğurmasını yüzde 40-30 civarında azaltmıştı. 8 yıllık kesintisiz eğitime son veriliyor olması, en önemli itiraz nedenlerimizdendi.”

SİYASİ İTİRAZLAR

Ama Toprak şunu da ekliyor: “Yasa değişikliğinin asıl gerekçesi, imam hatip liselerinin orta kısımlarının açılması idiyse -ki, Başbakan gerekçenin bu olduğunu nihayet açıkladı- çocuklarının din eğitimi almasını isteyen aileler için mutabakatla çözüm yolu bulunabilirdi.”

HATIRLATMA

Laiklik Genel Anlamı: Laik olma durumu (din işleriyle dünya işlerini ayıran, dinin dünya , özellikle devlet işlerine karışmasını istemeyen kişi, toplum, devlet.).

Laiklik Felsefi Anlamı: İman ve inancın yerine, aklın egemenliğini kabul eden bir inançtır.

Laiklik Hukuki Anlamı: Somut olarak devlet ile dinin birbirine karışmaması olarak ifade edilebilir.

Laiklik Siyasi Anlamı: Siyasal iktidarın, dinsel kudret ve otoriteden arındırılarak bağımsız hale getirilmesidir.Yada dinin siyasal erk ve yaptırım gücüne sahip olmamasıdır.